W
załączniku do Rozporządzenia (WE) NR 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego
i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG)
nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 określono wysokość maksymalną rekompensaty:
„2.
Wysokość rekompensaty nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej wynikowi
finansowemu netto, który równoważny jest sumie wpływów, pozytywnych czy
negatywnych, jakie wypełnianie zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych
wywiera na koszty i przychody podmiotu świadczącego usługi publiczne. Wpływ ten
oceniany jest przez porównanie stanu, w którym zobowiązanie z tytułu
świadczenia usług publicznych jest wypełniane, ze stanem, jaki istniałby w przypadku
nie wypełniania zobowiązani a z tytułu świadczenia usług publicznych. Aby obliczyć
wynik finansowy netto, właściwy organ kieruje się następującym systemem obliczania:
koszty
poniesione w związku ze zobowiązaniem z tytułu świadczenia usług publicznych
lub pakietem takich zobowiązań nałożonym przez właściwy organ/właściwe organy i
zawartym w umowie o świadczenie usług publicznych lub w zasadzie ogólnej,
minus
wszystkie dodatnie wpływy finansowe wygenerowane na sieci obsługiwanej w ramach
danego (-ych) zobowiązania (zobowiązań) z tytułu świadczenia usług publicznych,
minus
przychody taryfowe i jakiekolwiek inne przychody wygenerowane podczas
wypełniania danego zobowiązania lub zobowiązań z tytułu świadczenia usług
publicznych,
plus
rozsądny zysk,
równa
się wynik finansowy netto.”.
Taka
regulacja miała na celu powstrzymanie podmiotów publicznych przed wypłata
nadmiernej rekompensaty co mogło by zakłócić konkurencję.
Niestety
m.in. w Polskiej praktyce okazało się, że podmioty publiczne wypłacają
rekompensatę w nadmiernie niskiej wysokości.
W
związku z powyższym Komunikacie Komisji w sprawie wytycznych interpretacyjnych
w odniesieniu do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 dotyczącego usług publicznych
w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego (2014/C 92/01)
zapisano
„2.4.8.
Artykuł 1 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1. Zapewnienie wypłacania przez właściwe
organy podmiotom świadczącym usługi publiczne „odpowiedniej” rekompensaty za
realizację zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych
Zgodnie
z art. 1 rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 „celem niniejszego rozporządzenia
jest określenie, w jaki sposób, przy zachowaniu zasad prawa wspólnotowego,
właściwe organy mogą podejmować działania w sektorze pasażerskiego transportu
publicznego w celu zapewnienia świadczenia usług użyteczności publicznej, które
miałyby m.in. bardziej masowy charakter, byłyby bezpieczniejsze, odznaczałyby
się wyższą jakością lub niższą ceną niż usługi świadczone tylko na zasadzie
swobodnej gry sił rynkowych. W tym celu niniejsze rozporządzenie określa
warunki, na podstawie których właściwe organy, nakładając zobowiązania do
świadczenia usług publicznych lub zawierając umowy dotyczące wykonywania tych
zobowiązań, rekompensują podmiotom świadczącym usługi publiczne poniesione
koszty lub przyznają wyłączne prawa w zamian za realizację zobowiązań z tytułu
świadczenia wspomnianych usług”. Ponadto zgodnie z pkt 7 załącznika do
rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 „metoda rekompensowania musi promować utrzymanie
lub rozwój [...] usług transportu pasażerskiego odpowiednio wysokiej jakości”.
Oznacza
to, że przepisy rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 mają na celu nie tylko
zapobieganie wszelkim ewentualnym nadmiernym rekompensatom za realizację zobowiązań
z tytułu świadczenia usług publicznych, lecz również zapewnienie finansowej
stabilności oferowanych usług publicznych określonych w stosownej umowie, aby
osiągnąć i utrzymać wysoki poziom jakości tych usług. Za realizację zobowiązania
z tytułu świadczenia usług publicznych powinna przysługiwać zatem odpowiednia
rekompensata, aby w trakcie realizacji umowy o świadczenie usług publicznych
środki własne podmiotu świadczącego te usługi nie uległy uszczupleniu w
długoterminowej perspektywie, uniemożliwiając mu skuteczną realizację jego
zobowiązań wynikających z umowy oraz utrzymanie świadczenia przewozów
pasażerskich o wysokim standardzie, zgodnie z pkt 7 załącznika do
rozporządzenia (WE) nr 1370/2007.
Niezależnie
od sytuacji, nie wypłacając odpowiedniej rekompensaty, właściwy organ może
doprowadzić do tego, że zmniejszeniu ulegnie liczba ofert składanych w
odpowiedzi na zaproszenie do udziału w postępowaniu przetargowym o udzielenie
zamówienia prowadzącego do zawarcia umowy o świadczenie usług publicznych,
podmiot świadczący usługi stanie w obliczu poważnych trudności finansowych w
przypadku bezpośredniego udzielenia zamówienia na usługi publiczne lub
pogorszeniu ulegnie ogólny poziom i jakość usług publicznych świadczonych w
okresie obowiązywania umowy.”.
