piątek, 26 stycznia 2018

FAQ dla przedsiębiorców na temat obowiązków antykorupcyjnych w projektowanej ustawie o jawności życia publicznego



Ponieważ dostaję wiele pytań, zdecydowałem się opracować te małe FAQ dla Przedsiębiorców – zbiór pytań i odpowiedzi. Może podobne opracuję dla kierowników jednostek sektora finansów publicznych.

Dobra jedziemy:

 

1.      Kiedy ustawa o jawności życia publicznego ma wejść w życie?

 

W dniu 1 marca 2018 r.

 

2.      Czy ustawa nałoży jakieś obowiązki na Przedsiębiorców? Na wszystkich?

 

Ustawa nałoży na Przedsiębiorców będących co najmniej średnim przedsiębiorcą obowiązek stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych. 

Średni przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie więcej niż 50, a mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro a nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat przekroczyła równowartości w złotych 10 milionów złotych a nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

 

3.    Od kiedy Przedsiębiorca mają mieć obowiązek stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych?

 

Przedsiębiorcy będą mieli obowiązek stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych od dnia 1 września 2018 r. (po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie).

 

4.      Na czym ma polegać obowiązek stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych?

 

Poprzez stosowanie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych rozumie się podejmowanie środków:

a)      organizacyjnych,

b)      kadrowych,

c)      technicznych

mających na celu przeciwdziałanie tworzeniu otoczenia sprzyjającego przypadkom popełniania przestępstw korupcyjnych, przez osoby, które działają w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy.

W szczególności:

a)   niedopuszczenie do tworzenia mechanizmów służących finansowaniu kosztów, udzielania korzyści majątkowych i osobistych, w tym korzystania z majątku przedsiębiorstwa,

b)   zapoznawania osób zatrudnionych przez Przedsiębiorcę z zasadami odpowiedzialności za przestępstwa korupcyjne,

c)  umieszczanie w umowach klauzul, stanowiących iż żadna część wynagrodzenia z tytułu wykonania umowy nie zostanie przeznaczona na pokrycie kosztów udzielania korzyści majątkowych i osobistych,

d)  opracowanie i wdrożenie kodeksu antykorupcyjnego przedsiębiorstwa, jako deklaracji odrzucającej korupcję, podpisanego przez każdego pracownika, współpracownika i inny podmiot gospodarczy działający na rzecz przedsiębiorcy, (we wcześniejszej wersji była mowa o opracowaniu kodeksu etycznego przedsiębiorstwa),

e)   określenie i wdrożenie wewnętrznej procedury i wytycznych dotyczących otrzymywanych prezentów i innych korzyści przez pracowników,

f)      niepodejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie w oparciu o działania korupcyjne

g)  opracowanie i wdrożenie procedur informowania właściwych organów przedsiębiorcy o propozycjach korupcyjnych,

h)  opracowanie i wdrożenie wewnętrznych procedur postępowania w sprawie zgłoszenia nieprawidłowości.

 

5.  A co jeżeli Przedsiębiorca nie wypełni lub nienależycie wypełni obowiązek stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych?

 

Przedsiębiorca, który:

a)      nie opracował wewnętrznych procedur antykorupcyjnych

b)      nie stosuje ich

c)   stosuje wewnętrzne procedury antykorupcyjnie pozornie bądź nieskutecznie i osobie działającej w imieniu lub na rzecz przedsiębiorcy przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstwa korupcyjnego (wystarczy przedstawienie zarzutów takiej osobie, nie musi być skazana)

podlega karze pieniężnej w wysokości od 10 000 do 10 000 000 zł.

 

Ale to nie koniec sankcji. Przedsiębiorcą, któremu wymierzono ww. karę, przez okres 5 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia nie może ubiegać się o uzyskanie zamówienia publicznego.

 

O utracie reputacji już nie wspomnę.

 

6.   Nie wiadomo czy ustawa wejdzie w życie 1 marca. Potem mam jeszcze 6 miesięcy. Po co mam się teraz tym zajmować?

 

Jeżeli zajmiesz się tym po 1 marca br. będziesz miał po prostu mniej czasu. A co nagle to po diable.

Opracowanie i wdrożenie procedur zajmuje czas. W zależności od Spółki od kilku do kilkunastu miesięcy. Im później się tym zajmiesz, tym większe ryzyko, że nie zdążysz.

Im szybciej coś trzeba zrobić, tym jest to droższe. Możesz zmniejszyć koszty zajmując się tym teraz.

 

7.     O co chodzi z tymi sygnalistami?


O sygnalistach pisałem TU. Może napiszę jeszcze coś więcej. Na pewno zalecam wdrożenia systemu whistlebrower`ingu (zgłaszania nieprawidłowości)

8.      Czy coś może się zmienić w projekcie ustawy o jawności publicznego?

 

Tak, dlatego zapraszam do śledzenia mego bloga lub profilu na Linkedin

 

9.      Czy członkowie Zarządów Spółek kapitałowych mają się czym przejmować? 

      W końcu karę zapłaci przedsiębiorca – spółka?

 

Jeżeli Zarząd Spółki, nie wykonując swoich obowiązków, dopuści do tego, że Spółka zapłaci karę 10 milionów złotych i przez 5 lat nie będzie mogła startować w przetargach publicznych to według mnie marny będzie los takiego Zarządu. Powinien ponieść odpowiedzialność dyscyplinarną i cywilną.

 

Ponadto takie zachowanie może wyczerpywać znamiona czynu zabronionego z art. 296 kk § 1 (kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5) lub § 1a (kara pozbawienia wolności do lat 3).

 

Członkowie Zarządów Spółek kapitałowych mają się więc chyba jednak czym przejmować.

 

 

10.  Czy Rady Nadzorcze Spółek kapitałowych mają się czym przejmować?

 

Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Jeżeli Zarząd nie wykonuje swych obowiązków i naraża Spółkę na poważne sankcje lub nie daj Boże sam popełnia przestępstwa korupcyjne, a Rada Nadzorcza nie reaguje to sama naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną, cywilna i karną.

 

11.  Panie Mecenasie co robić?

 

Wdrożyć przy pomocy ekspertów system zarządzania zgodnością (Compliance) albo chociaż wdrożyć system antykorupcyjny.

 

Głównym interesariuszem na pewno powinien być m.in. Zarząd i Rada Nadzorcza.

 

Masz pytanie? Napisz do mnie :-)